Volgens het radicaal behaviorisme kun je gewenst gedrag versterken door negatieve bekrachtiging (negative reinforcement). Leg uit wat dit inhoudt in maximaal 2 zinnen.

Negatieve bekrachtiging versterkt een respons door het weghalen van een aversieve stimulus die afhangt van die respons. Bijvoorbeeld: een leerling hoeft geen toets meer te maken als hij zijn dagelijkse huiswerk steeds af heeft.



Geef een voorbeeld van hoe extinction ongewenst gedrag kan verminderen. Gebruik maximaal 3 zinnen.

Voorbeeld: Een kind steekt zijn vinger op om een antwoord te geven, maar de leraar geeft hem nooit de beurt. Bij herhaaldelijk niet de beurt krijgen zal het vinger opsteken verdwijnen. Andere voorbeelden zijn uiteraard ook mogelijk. Kern is dat eerder gevormde bekrachtigingsschema’s weggenomen worden, waardoor de frequentie van de respons afneemt.


Shaping kan worden gebruikt om nieuw gedrag aan te leren. Leg uit hoe dit gebeurt aan de hand van een voorbeeld. Gebruik maximaal 3 zinnen.

Voorbeeld: Om een kind op een klimrek te krijgen kan een docent eerst aandacht geven als het kind in de buurt is van het klimrek, daarna als hij het aanraakt, vervolgens als hij er op klimt en tenslotte als hij helemaal naar boven klimt. Kern is dat steeds dichtere benaderingen van het doelgedrag worden bekrachtigd.


Leg in maximaal 2 zinnen uit wat spontaneous recovery inhoudt bij klassieke conditionering

Spontaneous recovery is vindt plaats na een tijdsperiode waarin de geconditioneerde stimulus niet wordt aangeboden en de geconditioneerde respons lijkt uit te doven. Als de geconditioneerde stimulus toch weer verschijnt en daarop de geconditioneerde respons terugkeert is er sprake van spontaneous recovery.


Welk bekrachtigingsschema (reinforcement schedule) werkt het beste om gedrag te laten beklijven?

Een variabel ratio schema.


Leg uit hoe een fixed interval bekrachtigingsschema werkt. Gebruik maximaal 2 zinnen.

In een fixed interval schema bepaalt tijd wanneer het gedrag bekrachtigd wordt. In een dergelijk schema wordt na een vaststaande tijd (bv. 5 minuten) een bekrachtiging gegeven.


Een specifieke vorm van klassieke conditionering van emoties wordt succesvol ingezet bij de behandeling van mensen met angsten (bijvoorbeeld toetsangst, angst voor spinnen). Wat is de engelse term voor deze vorm van klassieke conditionering?

Systematic desensitization


Guthrie beschrijft verschillende manieren om gewoontes (habits) te veranderen. Eén van die manieren is door fatigue toe te passen. Geef in maximaal twee zinnen een voorbeeld van hoe fatigue een gewoonte kan veranderen.

De kern is dat je de persoon een ongewenste respons (de gewoonte) herhaaldelijk laat maken in het bijzijn van de stimulus. Laat dus bijvoorbeeld een kind dat vliegtuigjes vouwt in de klas van een hele stapel papier vliegtuigjes vouwen, waardoor de gewoonte (het vouwen) zal afnemen.


Wat is het verschil tussen een primary reinforcer en een secondary reinforcer? Leg het verschil uit in maximaal 3 zinnen.

Bij een primary reinforcer is de waarde van de bekrachtiging biologisch bepaald (bv. eten, slapen), maar bij een secondary reinforcer is de bekrachtiging bepaald door een associatie met een primary reinforcer (bv. geld).


Leg uit wat het Premack principe inhoudt. Gebruik hiervoor maximaal 2 zinnen.

Het Premack principe houdt in dat je hoogfrequent gedrag (bv. op de spelcomputer spelen) afhankelijk maakt van laagfrequent gedrag (bv. huiswerk maken), om zo het laagfrequente gedrag te versterken.